Mihri Rasim (Müşfik), Mareşal Atatürk

Mihri Rasim (Müşfik), Mareşal Atatürk
Karakter Boyutu

Mihri Rasim (Müşfik) tarafından yapılan Atatürk'ün Mareşal üniformasıyla ilk resmi.

Atatürk'ün İlk Mareşal Üniformalı Resmi

Cumhuriyetin ilanından sonra Atatürk'ün portresini yapan ilk Türk ressamı Mihri Hanım'dır. Bilindiği üzere Mihri Hanım batıda eğitim gören ilk kadın ressamımızdır. Meşrutiyet döneminde kızlar için açılan İnas Sanayi-i Nefise Mektebi'nin tek kadın hocasıdır. Mihri Rasim'in ilk defa genişçe olarak tanıtımı tarafımızdan yapılmıştır. Türkçe-İngilizce olarak "Sanat Dünyası"nda, daha sonra yine Türkçe-İngilizce yayınlanan "İlk Kadın Ressamlarımız" adlı kitabımızda Mihri Hanım'a dair bilgiler verilmiştir.

Mihri Rasim tarafından yapılan ve yurtdışında bulunan Atatürk'ün Mareşal üniformasıyla ilk resmi.

Mihri Hanım, İnas Sanayi-i Nefise Mektebi'nde görevli iken Anadolu'daki milli hareketi heyecanla izlemiştir. Büyük zafer ve arkasından büyük zaferin harcıyla kurulan Cumhuriyetin ilanı ve devrimlerin başlaması Mihri Hanım'ı çok sevindirmiştir. Gençliği Paris'te geçen Mihri Hanım, sanatı gibi düşünceleri de çağdaşlık yolunda olan modern bir kadındır. İstanbul'un kalburüstü kültür adamlarıyla büyük dostluk kurmuş, çok sayıda tanınmış kişilerin portrelerini yapmıştır.

Mustafa Kemal'in zaferlerine ve devrim hareketlerine hayran olan Mihri Hanım, onun mareşal kıyafetiyle portresini yapmak ister. Teklif Mihri Hanım'dan gelir ve Çankaya'nın kapısı çalınır. Mihri Hanım'ın pano niteliğindeki bu büyük tablosu Mustafa Kemal'in mareşal üniforması ile yapılan ilk portresidir.

Atatürk bu portresini - birkaç tablo ile birlikte - Halkevlerinin açılış günlerinde Ankara Halkevi'ne göndermiş ve büyük salonun süslenmesini sağlamıştır. Ancak, bu değerli tablonun Halkevi'nden alınarak yurtdışına nasıl gönderildiğinin ilginç bir öyküsü vardır.

Atatürk "Yurtta Sulh, Dünyada Sulh" idealini gerçekleştirirken - o tarihlerde barut fıçısı olarak tanımlanan - Balkanlar'a barış tohumları saçtı. "Balkan Birliği"nin kurulmasını sağladı. Bu kuruluşa en büyük ilgiyi Yugoslavya Kralı Alexandre gösterdi. Atatürk tarafından büyük devlet adamı övgüsü ile nitelendirilen Yugoslavya Kralı Alexandre büyük bir portresini imzalayarak Atatürk'e göndermişti. Atatürk, buna mukabele edeceği sırada Kral Alexandre Fransa'ya yaptığı resmi ziyaret sırasında Marsilya'da suikaste kurban gitti. Bir Makedonyalı tarafından öldürüldü. Atatürk olaydan büyük üzüntü duydu. Hatta Balkanlar'da bir karışıklığa sebebiyet verilmesi ihtimaline karşı Türkiye'de seferberlik ilanını bile düşündü. Neyse ki Balkanlar'da sükunet devam etti, birlik bozulmadı. Alexandre'ın ölmüş olması Türkiye-Yugoslavya dostluğunu etkilemedi. Yugoslavya Türkiye'nin sadık bir dostu olarak her zaman samimiyetini gösterdi. Sonraki yıllarda Başbakan İsmet İnönü'nün bu ülkeye bir dostluk ziyareti yapması planlandı. Atatürk, Kral Alexandre'ın vaktiyle kendisine göndermiş olduğu portreye karşılık vermek üzere Mihri Hanım'ın yapmış olduğu mareşal üniformalı portresini İnönü ile Belgrad'a yolladı. Halkevi Salonu'nda boş kalan bu portrenin yerine Alexandre'ın portresini koydurdu.

MİHRİ MÜŞFİK (1886, İstanbul - New York, 1954)

1886 İstanbul doğumlu, tahmini 1954 yılında ABD'de vefat etmiştir.

Soyu 1300 yıllık Türk Aphazya Krallığı'ndan gelir. 1800 yıllarında babası ile birlikte Osmanlı Sarayı'na girmiştir. İlk Türk kadın ressamıdır. Eğitimine İstanbul'da başlamış, Roma ve Paris'te devam etmiştir.

Papa'nın ve Atatürk'ün ilk portresini yapan sanatçı, İstanbul Kız Güzel Sanatlar Akademi'sinde ilk kadın öğretmendir. Fausto Zonaro'dan resim dersleri almış daha sonra Roma ve Paris'te özel atölye ve sanat okullarına devam etmiştir. 1914'te Inas (kız) Sanayi-i Nefise müdürlüğüne getirilmiştir. Daha sonra ABD'ye yerleşen sanatçı, 1938-1939-1943 uluslararası sergilere katılmıştır. ABD'de öldüğü bilinmesine rağmen ölüm tarihi kesin değildir.

Sanatçı Mihri Müşfik'in, Fransa Louvre Müzesi ve Sakıp Sabancı müzelerinde eserleri bulunmaktadır.

1954 yılında New York' ta tek başına sefalet içinde vefat etmiştir.

İstanbul Kadın Ressamlar Derneği, sanatçı Mihri Müşfik Hanım'ın unutulmaya yüz tutmuş olan adının tekrar gündeme gelmesi için sanatçının adına bir dernek kurup, adına da bir kitap bastırmıştır. Kadın gücünün simgesi olan ve çoğu şeyin ilki olan sanatçıyı gelecek kuşaklara iletmeyi amaçlıyorlar.

Kaynak: www.turkishpaintings.com

Bu yazıyı paylaş
Paylaş
Kapat
0/0
Mihri Rasim (Müşfik), Mareşal Atatürk