S

SADABAT PAKTI

« Cumhuriyet Hükümetinin, doğuda takip edegelmekte bulunduğu dostluk ve yakınlık siyaseti, yeni bir kuvvetli adım attı. Sadabat’ta dostlarımız Afganistan, Irak ve İran ile imza etmiş olduğumuz dörtlü antlaşma, büyük bir memnuniyetle kayda değer barış eserlerinden biridir. Bu antlaşmanın etrafında toplanan devletlerin, aynı gayeyi takip eden ve barış içinde gelişmeyi samimiyetle isteyen hükümetleri arasında, iş birliğinin gelecekte de hayırlı neticeler vereceğinden emin bulunmaktayız. »

01.11.1937, TBMM, 5. Dönem 3. Toplanma Yılını Açarken.

SAĞLIK

« Ulusun, ulus gençlerinin, çocukların sağlıkları, sağlamlıkları, gürbüzlükleri; üzerine düştüğümüz çok gerekli bir dirlik işidir… »

01.11.1934, TBMM, 4. Dönem 4. Toplanma Yılını Açarken.

SANAT

« Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş olur. »

16.03.1923, Adana Esnaflariyle Konuşma.

« Bir milleti yaşatmak için birtakım temeller lâzımdır ve bilirsiniz ki, bu temellerin en mühimlerinden biri sanattır… »

16.03.1923, Adana Esnaflariyle Konuşma.

« …Bir millet sanata önem vermedikçe büyük bir felakete mahkûmdur… »

16.03.1923, Adana Esnaflariyle Konuşma.

SANATKÂR

« İşte sanatkâr da, toplumda uzun çalışma ve çabalardan sonra alnında ışığı ilk hisseden insandır. »

(1932)

« Sanatın en basiti, en şereflisidir. Kunduracı, terzi, marangoz, saraç, demirci, nalbant, sosyal hayatımızda, askerî hayatımızda, hürmet ve haysiyet mevkiine en layık sanatkârlardır. »

03.04.1922, Konya, Askeri Nalbant Okulunda.

« …Yalnız şunu söyliyeyim ki, milletlere ferden sanatkâr yetiştirmek yeterli değildir. İnsanlar ferdi olarak çalışırlarsa başarılı olamazlar.

…İlk hakikat olarak anlarız ki, herhangi sanatta güvenle ilerleme arzu edilirse aynı meslek ve sanatta bulunan insanların dayanışmalı bir şekil altına girmesi gereklidir… »

16.03.1923, Adana Esnaflariyle Konuşma.

« Bir millet sanattan ve sanatkârdan mahrumsa tam bir hayata sahip olamaz. Böyle bir millet bir ayağı topal, bir kolu çolak, sakat ve hasta bir kimse gibidir… »

16.03.1923, Adana Esnaflariyle Konuşma.

« Efendiler. Hepiniz mebus olabilirsiniz… vekil olabilirsiniz… hatta cumhurbaşkanı olabilirsiniz; fakat sanatkâr olamazsınız. Hayatlarını büyük bir sanata vakfeden çocukları sevelim. »

1927, Çankaya Köşkünde, Şehir Tiyatrosu sanatkârlarının da çağırıldıkları ziyafette.

SANAYİ

« Endüstrileşmek, en büyük millî davalarımız arasında yer almaktadır. »

Beşinci Dönem, Üçüncü Toplanma Yılını Açarken. 01. 11. 1937.

SERVET

« Servetin meşru yolu, bilgiyle ve fedakârlıkla çalışmak ve tasarruf etmektir. »

(1930)

SEVR ANTLAŞMASI

« Siyasî, adlî, iktisadî ve malî bağımsızlığımızı imhaya ve sonuç olarak yaşama hakkımızı inkâr ve ortadan kaldırmaya yönelik olan Sevr Antlaşması bizce mevcut değildir… »

17.01.1921, United Telgraph Muhabirine Demeç.

SİNEMA

« Sinema öyle bir keşiftir ki, gün geçecek barutun, elektriğin ve kitapların keşfinden çok dünya medeniyetinin veçhesini değiştireceği görülecektir. Sinema, dünyanın en uzak uçlarında oturan insanların birbirlerini tanımaları, sevmelerini temin edecektir. Sinema, insanlar arasındaki görüş, görünüş farklarını silecek, insanlık idealinin tahakkukuna en büyük yardımı yapacaktır. Sinemaya lâyık olduğu önemi vermeliyiz. »

(1930)

SİYASİ HAYAT

« Memnuniyetle görüyorum ki, laik cumhuriyet esasında beraberiz. Zaten benim siyasi hayatta bir taraflı olarak daima aradığım ve arayacağım temel budur. »

12.08.1930

SİYASİ PARTİ

« Millî egemenlik esasına dayanan ve özellikle Cumhuriyet idaresine sahip bulunan memleketlerde siyasi partilerin varlığı tabiîdir. Türkiye Cumhuriyetinde de, birbirini denetleyen partilerin doğacağına şüphe yoktur… »

11.12.1924, Times‘in İstanbul Muhabirinin Yazılı Sorularına Cevap.

SOFRA SANATI

« Efendiler! Sofra tertibi, sofra hizmeti gerçekten önemlidir. En önemli ihtiyaçlarımızdandır. Bunun için esas metrdoteller ve garsonlardır. Üzülerek söylüyorum ki, memleketimizde bu nevi sanaatkârlar ihtiyaç ile uygun tarz ve miktarda yetiştirilmemiştir. Evlerimizde, lokantalarda, otellerde bu hususu medenî insanlara yakışacak surette yapmaya mecburuz… »

03.10.1925, Bursa’da Üçüncü Bir Konuşma.

SPOR

« Biz henüz Avrupa derecesine gelmedik. Sporda tek ve açık bir gaye gözetmek lâzımdır. Sporu ya propaganda için yapacağız, yahut da bedenî olgunlaşmamızı temin için yapacağız. »

16.08.1923, Ankara Türkocağı Toplantısında Ali Sami (Yen) Beyin verdiği bilgi üzerine.

« Efendiler; dünyada spor hayatı, spor çevresi çok önemlidir. Bunu siz uzmanlara açıklamaya gerek görmüyorum. Bu kadar önemli olan spor hayatı, bizim için daha önemlidir. Çünkü ırk meselesidir. Irkın düzelmesi ve gelişmesi meselesidir. Ayıklanması meselesidir ve hattâ biraz medeniyet meselesidir… »

30.09.1926, Çankaya Cumhurbaşkanlığı Köşkü Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı Kongresi adına gelen heyet’e konuşması.

« …Türk sporculuğu uluslararası alanda lâyık olduğu yerini kazanacaktır O zaman Türk sporculuğu, memleket ve millet hayatında etkili olduğu kadar biraz da medeni ve belki de benim tahminimden fazla bir medeniyet belirtisi olacaktır. »

30.09.1926, Çankaya Cumhurbaşkanlığı Köşkü Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı Kongresi adına gelen heyet’e konuşması.

SPORCU

« Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlâklısını severim. »

(1937)

STALİN

« Geçecek yüz yıl zarfında bütün diğer diktatörlerin namı şanı söndüğü zaman, tarih, Stalin’i Yirminci Asır Avrupasında ve milletlerarası sahada ve muasırları içinde en mühim bir devlet adamı olarak seçecektir. »

Ekim 1937, Ernest Jackh’a söylenmiştir.

SULTANLIK

« Sultanların boğdukları zann olunan millet ruhu, saltanat taç ve tahtı parçalanarak canlandırıldı… »

05.02.1924, İzmir’de Gazetecilerle Konuşma.

« ...Sultanlık korku ve tehdide dayanan bir idaredir... Sultanlık korkuya ve tehdide dayandığı için korkak, aşağılanan, sefil, rezil insanlar yetiştirir... »

14.10.1925, İzmir Kız Öğretmen Okulunda Bir Konuşma.

Kaynak: Türk Kültürünü ve Tarihini Yaşatma Derneği. Daniel Dumoulin - Ali Kaman - Ece Develi - Hüseyin Develi