Adana - Atatürk ve Kültür Müzesi

Adana - Atatürk ve Kültür Müzesi, Eski Suphi Paşa Konağında 1982 yılında düzenlenerek ziyarete açılmıştır.

Atatürk, Büyük Zafer'den sonra, Başkomutan ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olarak Güney Anadolu'ya ilk gezisini 1923 yılı Mart ayının ortalarında yaptı. Yanında, bir buçuk ay önce İzmir'de evlendiği eşi Latife Hanım, bazı milletvekilleri ve yaverleri de vardı. 13 Mart 1923 günü Ankara'dan kalkan özel tren, Konya'da kısa bir duraklamadan sonra, 15 Mart 1923 günü Adana İstasyonu'na girdi.

Adana, Adana olalı böyle bir kalabalığı bir arada görmemişti. Şehir bayraklarla donatılmış, Atatürk'ün geçeceği caddelere taklar kurulmuş halılar serilmişti. İstasyondaki karşılama töreninden sonra, Atatürk, doğruca Hükümet Konağı'na buradan da, kendisi için hazırlanan Suphi Paşa Konağı'na gitti.

Bu, Atatürk'ün Adana'ya ikinci gelişiydi. Atatürk, ilkin, 31 Ekim 1918 de Yıldırım Orduları Grubu Komutanı olarak, Halep'den Adana'ya gelmiş, 10 gün süre ile Komutanlık Karargahında kalmış, sonra da İstanbul'a gitmişti. Şimdi hem Başkomutan, hem Devlet Başkanı olarak Adana'ya geliyordu.

Atatürk ve eşi Latife Hanım, Suphi Paşa Konağında iki gece konuk oldular. Bu Konak, Adana'da Seyhan nehri kıyısında, Eski Köprü ile Yeni Köprü arasındaydı. 1882 yılında Reji Dairesi ve lojman olarak yaptırılmıştı. 1902 yılında Adanalı Suphi Paşa, Konağı satın alarak bazı odalar eklenmişti. Atatürk'ün Adana'ya geleceği öğrenilir öğrenilmez, Adana Belediye Başkanı Ali Münif (Yegena), onun kalabileceği en uygun yer olarak bu konağı seçmişti. Nitekim Atatürk, 13 Ocak 1925 te Adana'ya tekrar geldiği zaman, yine bu köşke misafir edilmişti. Artık, bundan sonra Suphi Paşa Konağı Atatürk Evi olarak tanınıyordu.

Bugün, Atatürk ve Kültür Müzesi olarak düzenlenen Konağın, nehre bakan kemerli bir kapısından içeri girilir. Buradan selamlık adı verilen geniş bir salona geçilir. Alt katında üç odası, kiler ve mutfakları vardır. Salondaki bir merdivenle üst kata çıkılır. Üst katta büyük bir salon, odalar, haremlik v.s. vardır. Atatürk, konağın kuzeyindeki caddeye bakan yönünde ve köşede bulunan cumbalı odada yatmış, bitişiğindeki odayı da çalışma odası olarak kullanmıştır. Konağın bu yönünde ikinci bir giriş kapısı bulunmaktadır.

Üzeri tuğla çatı ile örtülü Suphi Paşa Konağı (Atatürk Evi)nin güneyinde, havuzlu, geniş bir bahçesi bulunmaktadır.

Müzenin Bölümleri

Alt Kat

Çalışma Odası: Kurtuluş Savaşı sırasında ve sonraki yıllarda çıkan yerel gazetelerden Yeni Adana, Türk Sözü, Çukurova, Dirlik gazetelerinin yer aldığı bölümdür.

Kütüphane: Osmanlıca ve Türkçe (Latin harfleriyle) yazılı 2000'e yakın kitap vardır. Kitapların çoğu bağış yoluyla sağlamıştır.

Üst Kat

Sofa: Emekli subay Nevzat Duruak tarafından yapılmış olan Atatürk'ün mumdan heykeli yer almaktadır.

Yatak Odası: Pirinç karyola, sim işlemeli yatak, masa örtüsü, ayrıca Maraş işi iki koltuk ve elbise dolabı bulunmaktadır.

Çalışma Odası: Maraş işi koltuk, masa, sandalye, telefon, dolap ve Atatürk' ün portresi bulunmaktadır.

Basın Odası: Vitrin içerisinde Yeni Adana Gazetesi'nin ciltlenmiş Pozantı nüshaları ve çalışanlarının çerçeveli resimleri bulunmaktadır.

Mücahitler Odası: Gani Girici'nin ve bazı mücahitlerin portreleri, Gani Girici' ye ait madalya ve Atatürk'ün ölüm anına, 9:05'e ayarlanarak durdurulmuş bir saat bulunmaktadır.

Oturma Odası: Cevizden sandalye, nargile, madeni mangal, kilim ve halılar bulunmaktadır.

Hatay Odası: Atatürk Adana'ya geldiğinde, Ayşe Fıtnat hanımın başkanlığında bir grup Fransız işgalindeki Hatay'dan gelerek Atatürk' ün huzuruna çıkmış ve ona siyah gül hediye etmiştir. Buna karşılık, Atatürk de "Kırk asırlık Türk yurdu düşman elinde kalamaz." demiştir. Bu olayı anlatmak için mankenler konmuştur. Ayrıca ceviz oymalı sehpa, Türk bayrağı ve Hatay'dan gelen heyetin çeşitli boylarda fotoğrafları bulunmaktadır.

Silah Odası: Cins ve ebatları değişik tüfekler, tabancalar, paşa apoleti, Atatürk'ün doğduğu evin maketi, Anıtkabir'e Osmaniye'den giden taşın numunesi ve vitrin içerisinde çeşitli yıllara ait madeni paralar bulunmaktadır.

Yaver Odası: Atatürk'ün yaverinin kaldığı oda içerisinde pirinç karyola, sim ve gümüş işlemeli yatak örtüsü, ceviz kaplamalı elbise dolabı, madeni ibrik ve leğen bulunmaktadır.

Kuva-yi Milliye Odası: Atatürk, İsmet İnönü ve Kuva-yi Milliye döneminde emeği geçen ve Kuva-yi Milliye hareketini başlatanların büstleri bulunmaktadır.

Atatürk Müzesi pazartesi günleri hariç diğer günler ziyarete açıktır. Türk öğrenci ve askerleri müzeyi ücretsiz olarak ziyaret etmektedirler.

Kaynak: 1- A A M, Atatürk Evleri Atatürk Müzeleri, Mehmet Önder, Türk Tarih Kurumu Basımevi 1993, ISBN: 975-16-0077-4. Sayfa:46

2- www.kultur.gov.tr