Türk Kadınlarının Sahneye Çıkması

Sabahat Hanım, Latife Hanım’ın davetlisi olarak gittikleri Uşakizade Köşkü’nde yaşananları şöyle anlatır:

-“Latife Hanım’ın söylediği günde kararlaştırıldığı gibi Cemil ile köşke gittik. Yaver Muzaffer Bey bizi bekliyordu. Paşa’nın yazı odasına girdik. Pencereye yakın bir koltukta oturuyordu.

Mustafa Kemal Paşa ile konuşmak kolay değildi. Cümlesine başlamadan, içinizi okumak istiyormuş gibi üstünüzde duran kudretli bakışları, her kelimeyi incelermiş gibi durduktan sonra ahenkli sesi karşısında insanın kendisine hâkim olması ve rahat konuşması imkânsızdı.

Kapı açıldı, Latife Hanım içeri girdi. Sinemada gördüğü kadınların durumuna üzüldüğünü söyledi. Kadınları değiştirmek için konferanslar düzenlemesi, evleri dolaşarak onlarla yakından ilgilenilmesi gerektiğini belirtti.

Ben çoktan harekete geçtiğimizi söyledim. Birden Paşa söze girdi:

-‘Tutuculuğun kurbanı yalnız cahil olanlar değil. En iyi propaganda vasıtası olan tiyatronun kadın sanatkârları da yasaktan kurtulamıyor. Artistlerimiz film çevirdikleri halde sahnelere çıkartılamıyor. Yerlerini Türkçe şiveleri bozuk olanlara mecbur ediliyorlar’ dedi. Mustafa Kemal birden sustu. Sonra şöyle dedi:

-‘Müdürleri ile görüşüp kız öğrencilerin sahneye çıkmalarını söyleyeceğim. İlk oyunlarda halkı alıştırmak için başı kapalı çıkabilirler.”’

Bu görüşmeden bir iki hafta sonra Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın verdiği bir emirle Türk kadınlarının sahneye çıkma yasağı kaldırılır. Bu yasağın kaldırılması; Türk kadınları için İzmir’de atılan bir başka önemli adım olur.¹

1 Şule Arasan, Yaşayan Tarih Sabahat Filmer Anlatıyor: Atatürk Bizden Evden Çıkıp Samsun’a Gitti, Sabah, 19 Mayıs 1990.

Kaynak: Atatürk ve Unutulmaz Anıları, Ahmet Gürel, Bülent Türker, Nisan 2009