24 Saat İçinde İzmir’i Terk Edeceksiniz

20 Eylül 1922 günü, Uşakizade Köşk’ünde yine önemli bir gün yaşanıyordu. Gazi Mustafa Kemal Paşa, her zaman olduğu gibi köşkün başodasında çalışıyordu. O sırada, İzmir limanında İngilizlere ait 64 parça savaş gemisi bulunuyordu. Büyük kurtarıcı İzmir Limanı’nda bulunan İngiliz donanmasının gerçekleşen büyük zaferden sonra artık bir vazifesi kalmadığından yirmi dört saat zarfında limanı terk etmeleri için bir nota yazmalarını devrin Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal (Tengirşek) Bey’den  istediğini belirten Mahmut Baler, o anı şöyle anlatıyor:

-“Yusuf Kemal Bey kendi düşüncesine göre, bu emri endişeli bulduğu için bir türlü çabuk yazıp getirememiş. Gazi bu gecikmeden sinirlenerek:

-‘Ültimatom hala yazılmadı mı?’ diye bir iki defa sormuş, Gazi, ev sahibi Latife Hanım’a dönerek:

-‘Siz Fransızca bir ültimatom yazar mısınız?’ Aldığı olumlu yanıt üzerine:

-‘Müttefik donanmasının İzmir limanından çıkıp gitmesi için filo Komutanı’na bir ültimatom yazınız.’ Dedi. Latife Hanım, köşkün koridorunda duran masanın üzerinde şu ültimatomu yazmıştır:

-‘24 saat içinde İzmir’i terk edeceksiniz.’ Bu olayın devamını Mahmut Baler şöyle anlatıyor:

-‘Bu notayı hangi kalemle yazdınız?’ Diye Gazi Latife Hanım’a sormuş. Latife Hanım elindeki kalemi gösterince, Gazi o kalemi Latife Hanım’ın elinden almış ve öpmüş. Mahmut Baler anıyı şöyle tamamlıyor:

‘İşte yakınlaşma ve sevgi başlangıcı da böyle olmuştur.’”¹

1 Mahmut Baler, Bal Mahmut-Baldan Damlalar, İstanbul 1982. s. 59–60.

Kaynak: Atatürk’ten Gençliğe Unutulmaz Anılar, Ahmet Gürel, Mayıs 2009