3 Şubat 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nden; 

ATATÜRK MERİNOS FABRİKASI'NI AÇTI

Merinos fabrikası'nın açılma töreni bugün on binlerce kişinin iştiraki ile yapılmıştır. Halk erkenden yollara dökülmüş, fabrikaya doğru adeta bir sel halinde akmağa devam ediyordu. Fabrika civarı öğleden sonra insan kalabalığı ile geçilmez bir hale gelmişti.

Vilâyet erkâni, komutanlar, parti, belediye, halkevi, Sümerbank erkanı, Ticaret Odası, bankalar müdürleri, şehrimizdeki bütün fabrikatörlerle tüccarlar, askeri kıt'alar, mektebliler ve muazzam halk kalabalığı hazır bulunuyordu.

Atatürk'ün teşrifi
Saat tam 16' da Ulu Önder, refakatlerinde Başvekil, Dahiliye, Nafia ve İktisad Vekilleri ile diğer zevat olduğu halde halkın candan tezahüratı arasında Merinos fabrikası'nı şereflendirmişlerdir.

Meydanları dolduran halk, "Var ol, yaşa Atatürk!" diye bağırıyor, bu uğultu halinde Bursa ufuklarına dağılıyordu.

Burada Vali Şefik Soyer, Atatürk'ü karşıladı. Atatürk fabrika'nın büyük kapısında otomobillerinden inerek doğruca fabrikanın dinlenme salonuna gittiler. Burada bir müddet istirahat buyurdular. Bu sırada Başvekil ve diğer Vekiller balkona çıkarak Bursa Belediye reisi Neşet Kiper'in Bursalıların hissiyatına tercüman olan güzel bir nutkunu dinledikten sonra Başvekil Celál Bayar, gittikçe yükselen bir sesle çok heyecanlı bir nutuk irad etti.

Atatürk fabrikayı açıyor
Sürekli alkışlarla, "Var ol" seslerile sık sık kesilen bu nutku müteakib Ulu Önder ve Vekillerimizle diğer zevat otomobillerle fabrikanın yün yıkama dairesine gittiler. Burada Sümerbank Umum Müdürü Nurullah Sümer, Atatürk'e tepsi içinde altın bir anahtar takdim etti.

Atatürk anahtarı alarak kapıyı açtı ve Başvekile dönerek:

"-Hayırlı olsun" dedi.

Büyük Şefin tetkikleri
Atatürk fabrikaya buradan girerek bütün daireleri birer birer tetkik ettiler ve fabrika müdürü Ömer'den izahat aldılar.

Badehu fabrikada hazırlanmış olan merinos ipliği sergisini gezdiler. Burada iplikleri ve bu ipliklerden yapılan kumaşları tetkik ettiler. Bundan sonra fabrikanın hususi bir dairesinde hazırlanmış olan defteri imzaladılar.

Atatürk fabrikadan çıkarken kapı yanında yer almış olan merinos yetiştiricileri ile konuştular ve burada çiftliklerde yetiştirilmiş olan yarım kan merinoslar görerek alakadarlardan izahat aldılar. Bu sırada Mukaddes adında bir mektebli kız elindeki fotoğraf makinesi ile Atatürk'e sokularak resim almağa çalışırken Atatürk mektebli kızın elini sıkarak evvela kimin kızı olduğunu sormuştur. Mukaddes, Büyük Atasını yakında görmekten dolayı duyduğu heyecandan derhal cevab veremediğini söylemiştir.

Dün akşamki suvare
Bilahare Atatürk halkın coşkun tezahürleri arasında otomobilleri ile Çelik Palas'a dönmüşlerdir. Bu akşam Ulu Önderle büyük misafirler şerefine Belediye salonunda bir suvare verilmektedir.*

*3 Şubat 1938 tarihli Cumhuriyet Gazetesi, sayfa: 1 ve 8

BURSA MERİNOS FABRİKASI'NIN TARİHİ** 

Sümerbank Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikası, Türkiye’nin ilk sanayileşme atılımları çerçevesinde ‘yünlü tekstil girdileri fabrikası’ olarak kurulmuştur. Temeli 28 Kasım 1935 tarihinde dönemin Başbakanı İsmet İnönü ve İktisat Vekili Celal Bayar tarafından atılan fabrikanın yapımını ünlü işadamı ve girişimci Nuri Demirağ üstlenmiştir. İki yıla yakın bir sürede tamamlanan Merinos Fabrikası’nın açılışı, 2 Şubat 1938 tarihinde, Bursa’ya yaptığı 17. ziyaretinde Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından yapılmıştır.

Cumhurbaşkanı Atatürk, Sümerbank Genel Müdürü Nurullah Esat Sümer tarafından kendisine sunulan fabrikanın altın anahtarını aldıktan sonra, fabrika içerisinde incelemelerde bulunmuş ve ardından onur defterinin ilk sayfalarına duygularını şöyle yazmıştır:

“Sümer Bank Merinos Fabrikası, çok kıymetli bir eser olarak milli sevinci arttıracaktır. Bu eser yurdun, hususiyle Bursa bölgesinin endüstri inkişafına (gelişimine) ve büyük milli ihtiyacın giderilmesine yardım edecektir. Eserin başarılmasından Ekonomi Bakanlığını tebrik ederim. Sümer Bank Direktörlüğüne teşekkür ve fabrikayı gördüğüm gibi yüksek bilgi ve tam düzenli idarede direktörüne başarılar temenni ederim.”

Sümerbank Bursa Merinos Fabrikası'nda, fabrika şeref defterine yazarken. (2 Şubat 1938)

Bursa’da 16 bin 140 eğirme ve 7 bin katlama iğlik bir iplik fabrikası olarak üretimine başlayan Merinos Fabrikası, 1963 yılından sonra hızlanan sanayileşme sürecinin başlamasından gelişimine dek Bursa ekonomisine en önemli katkıyı sağlayan kurum haline gelmiştir. Faaliyet gösterdiği 66 yıllık süreçte Türk sanayisine hizmet veren Merinos Fabrikası, 2004 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne devredilmiştir.

Cumhuriyet tarihinin sembol işletmelerinden olan Merinos İplik Fabrikası kapsamlı bir restorasyon ve yeniden yapılandırma çalışmasıyla kongre ve kültür kompleksi haline getirilmiştir. Sadece tarihsel değil, mimari açıdan da pek çok özelliği olan Atatürk Kongre Kültür Merkezi Projesi, 2007 yılında Tarihi Kentler Birliği “Başarı Ödülü”ne layık görülmüştür.

**http://www.merinosakkm.com/merinos-tarihi/ 

3 Şubat 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi